حسابداری مالی چیست؟

حسابداری مالی یکی از انواع حسابداری است که در آن فرد وظیفه دارد گزارش های مالی شرکت را در قالب ترازنامه، صورت سود و زیان برای اطلاع مدیران و استفاده داخلی کارکنان ارائه دهد. حسابداری مالی در واقع به فرآیند جمع آوری، ثبت و تحلیل داده های مالی می پردازد و گزارش های مالی را به صاحبان کسب و کار ارائه می دهد. این گزارش ها به مدیران کمک می کند تا تصمیم دقیق تری درمورد وضعیت اقتصادی سازمان بگیرند. در مقاله حسابداری چیست به معرفی انواع حسابداری و وظایف آن پرداختیم، در ادامه با تمام ابعاد حسابداری مالی آشنا می شویم.

حسابداری مالی چه رشته ای است؟

حسابداری مالی یا Financial Accounting یکی از شاخه های حسابداری است که وظایف متعددی از جمله جمع آوری و خلاصه کردن تراکنش های مالی شرکت، رسیدگی به امور مالی و ساماندهی اطلاعات، ثبت وتهیه گزارش دقیق مالی یک شرکت دارد. در این رشته و دوره حسابداری ، حسابداران اصول اولیه حسابداری را به طور کامل می آموزند و با مهم ترین وظایف یک حسابدار آشنا می شوند.

حسابدار مالی چه وظایفی دارد؟

همان طور که در دوره های حسابداری مالی به آن پرداختیم، حسابدار مالی به عنوان یکی از اصلی ترین ارکان یک سازمان وظایف متعددی دارد. این شخص باید به صورت روزانه به ثبت تمام معاملات سازمان بپردازد. بررسی تراکنش های مالی و ایجاد گزارش های دقیق از آن ها یکی از مهم ترین وظایف حسابدار مالی است. او باید این گزارش ها را در قالب سوابق مالی با امکان مقایسه رشد و سقوط هر کسب و کار ارائه دهد تا شرکا و سایر مشتریانی که قصد خرید سهام از یک سازمان را دارند، اطلاعات دقیق را برای سرمایه گذاری دریافت کنند.

تمام تراکنش ها، هزینه ها، حقوق کارکنان و ارائه لیست دقیق افراد بیمه شده به سازمان تامین اجتماعی، سود بخش های مختلف یک سازمان، اجاره محل سازمان، خرید تجهیزات و محصولات، بدهی ها و طلب ها در سیستم های گزارش حسابداران مالی ثبت می شوند و ارائه جزئیات آن ها به مدیران از وظایف حسابدار مالی است.

تجزیه و تحلیل گزارش های جمع آوری شده از دیگر وظایف حسابدار مالی است. حسابدار مالی با تجزیه و تحلیل داده ها و اعداد و ارقام به دست آمده باید در تصمیم گیری های آینده تاثیر مثبتی نشان دهد تا منجر به سود آوری کسب و کار شود.

ارائه گزارش های مالی در قالب تراز نامه و صورت سود و زیان به صورت دوره ای، مثلا ماهانه یا روزانه به مدیران کمک می کند تا تصمیم دقیق تری برای اخذ وام و تسهیلات بگیرند و یا مسیر سرمایه گذاری خود در بخش های مختلف را تغییر دهند.

حسابداری مالی چه اهمیتی دارد؟

اهمیت حسابداری مالی زمانی نمایان می شود که یک سازمان نیاز به دریافت تسهیلات داشته باشد و یا شرکا بخواهند از رشد سرمایه و سهام خود مطلع شوند. در چنین شرایطی حسابدار مالی با ارائه صورت های مالی به آن ها کمک می کند. حسابداری مالی به سیستم های ثبت الکترونیکی اطلاعات مالی شرکت دسترسی دارد. این سیستم ها تمام اطلاعات مالی نظیر حساب و کتاب ها، بدهی ها، هزینه های جاری، پرداختی ها، دارایی ها، اطلاعات و استانداردهای مالیاتی، قراردادهای شرکت و سایر گزارش های مالی را ثبت می کنند.

اهداف حسابداری مالی چیست؟

مهم ترین هدف حسابداری مالی، رساندن یک شرکت به بالاترین میزان سود است. در این راه لازم است اطلاعات دقیق و شفاف در مورد بدهی ها، دارایی ها و هزینه های شرکت در قالب طبقه بندی سود و زیان، به سرمایه گذاران و مدیر شرکت ارائه دهد. ارائه این اطلاعات به نهادهای مختلف می تواند در تسهیل دریافت وام نیز کمک کننده باشد.

اطلاع از درآمد و هزینه های شرکت از دیگر اهداف حسابداری مالی است. گزارش های دقیق حسابداران مالی به مدیران کمک می کند تا بتوانند نقاط ضعف و نشتی های هزینه را ردیابی و آن ها را به نقاط قوت و سرمایه گذاری تبدیل کنند.

انواع حسابداری مالی

حسابداری مالی به دو نوع حسابداری نقدی و حسابداری تعهدی دسته بندی می شود. حسابداری نقدی تمرکز کامل بر وجوه نقد دریافتی و پرداختی دارد و حسابداری تعهدی برای تهیه دقیق گزارش های مالی یک سازمان به کار می رود. استفاده از این دو روش در حسابداری مالی بسته به کسب و کار و سازمان دارد.

حسابداری نقدی

حسابداری نقدی بر زمانی که سازمان بابت خرید یک کالا، هزینه را پرداخت می کند تمرکز دارد و ثبت گزارش های مالی زمانی انجام می شود که سازمان هزینه را پرداخت کرده و یا درآمدی به حساب واریز شده باشد. این روش حسابداری به زمانی که کالا دریافت شده توجهی ندارد و تنها مبنای آن زمان دریافت یا پرداخت پول است. همچنین بدهی ها تنها زمانی ثبت می شوند که کاملا تسویه شده باشند و این موضوع می تواند تاثیر منفی بر روند عملکرد مالی شرکت های بزرگ وارد کند.

حسابداری نقدی برای شرکت ها و کسب و کارهای کوچک تر به کار می رود و از آن جا که با اصول حسابداری تعهدی تفاوت قابل توجهی دارد، گزینه ی مناسبی برای سازمان های بزرگ که در طول روز هزینه ها و درآمدهای فعال دارند، به شمار نمی رود.

حسابداری تعهدی

حسابداری تعهدی در نقطه مقابل حسابداری نقدی، بر زمان دریافت خدمات و کالا تمرکز دارد و توجه آن بر زمان دریافت هزینه ها نیست. این روش حسابداری به شرکت ها کمک می کند تا نظارت دقیق تری بر سود و زیان خود داشته باشند؛ چرا که ممکن است خدمات زودتر از موعد پرداخت دریافت شوند و در صورت ثبت گزارش ها، گزارش دقیق تری در اختیار مدیران قرار می گیرد.

در شرکت ها و سازمان های بزرگ، اصول حسابداری تعهدی به عنوان روش مرسوم به کار می رود. این روش به ثبت دقیق تمام هزینه ها می پردازد و تمام تراکنش های دریافتی پیش از این که دریافت شوند به ثبت می رسند و تصویر واضح تری از صورت مالی و میزان سود و زیان شرکت را به نمایش می گذارند.

اصل تطبیق که از مهم ترین اصول حسابداری تعهدی است کمک می کند تا دریافتی ها و پرداختی ها در یک دوره ثبت شده و تطبیق داده شوند؛ در این صورت در یک بازه زمانی مشخص، تاثیر میزان تورم بر میزان سود و زیان شرکت مشخص می شود و مدیران می توانند درآمد خالص شرکت را ارزیابی کنند.

یکی از مزایای حسابداری تعهدی، دسترسی به تمام درآمدها و هزینه های پرداخت نشده به صورت یک جا است. در چنین شرایطی مدیران سازمان ها متوجه تمام هزینه ها و دریافت های نقدی یا دریافت ها معلق می شوند و می توانند صورت مالی دقیق تری در اختیار شرکای خود قرار دهند.

انواع گزارش های مالی در حسابداری مالی

گزارش های مختلفی که در حسابداری مالی ارائه می شود شامل مواردی نظیر ترازنامه، صورت سود و زیان، صورت جریان وجوه نقد، صورت سود و زیان جامع می شود که در ادامه با آن ها آشنا می شویم. این گزارش ها به طور کامل و شفاف و به صورت دوره ای یا فصلی در اختیار شرکا و سهام داران قرار می گیرد.

ترازنامه

تزارنامه همان گزارشی است که در یک زمان مشخص، وضعیت مالی سازمان را نشان می دهد. این گزارش تمام حقوق مالکانه شرکت و بدهی های آن را به طور دقیق به نمایش می گذارد. ترازنامه گواهی بر سلامت مالی یک شرکت است. با استفاده از آن می توانید از میزان دارایی ها و بدهی های یک سازمان مطلع شوید. دارایی هایی که ترازنامه به شما نشان می دهد، در واقع عبارت است از بدهی ها و حقوق صاحبان سهام.

صورت سود و زیان

صورت سود و زیان گزارش های مالی که شامل هزینه ها، درآمدها و سود یا زیان فعالیت های کلی شرکت را در یک بازه زمانی خاص (مثلا یک ماهه یا سه ماهه و حتی یک ساله) به نمایش می گذارد. سود و زیان پس از کسر هزینه ها از درآمدها مشخص می شود و درست زمانی قابل ارائه است که تمام فعالیت های عملیاتی و غیر عملیاتی شرکت، اثر خود را نشان داده باشند.

صورت جریان وجوه نقد

این صورت حساب در واقع گزارش کاملی از تمام وجوه نقد جاری شامل پرداختی و دریافتی شرکت در یک بازه زمانی مشخص است که کمک می کند مشتریانی که قصد خرید سهام شرکت را دارند، از میزان نقدینگی شرکت مطلع شوند. این گزارش سه نوع جریان نقدی شامل فعالیت های عملیاتی و سرمایه گذاری و تامین مالی فعالیت ها را شامل می شود و هر چه میزان نقدینگی شرکت بالاتر باشد، سرمایه بیشتری برای رشد دارد.  

یادداشت های همراه صورت های مالی

یادداشت های همراه صورت های مالی به ذی نفعان کمک می کند از استراتژی و سیاست های حسابداری یک شرکت و توضیحات تکمیلی در مورد گزارش های مالی آن مطلع شوند.

صورت سود و زیان جامع

صورت سود و زیان جامع گزارش کاملی از درآمدها و هزینه های یک شرکت از ابتدای فعالیت تا آن تاریخ است و کمک می کند به طور دقیق روند تغییرات حقوق صاحبان سرمایه در شرکت مشخص شود.

اصول حسابداری مالی چیست؟

شناخت اصول حسابداری مالی به هر حسابدار کمک می کند تا در چارچوب قوانین خاصی حرکت کرده و گزارش های مالی را بر مبنای صحیح ارائه دهد. پنج اصل مهم حسابداری مالی به شرح زیر است:

• اصل درآمد

اصل درآمد در واقع یکی از اصول حسابداری تعهدی است که از انواع حسابداری مالی به شمار می رود. در این اصل تراکنش های مالی زمانی ثبت می شوند که مشتری خدمات را دریافت می کند و نه در زمانی که هزینه ی آن را می پردازد. ممکن است مشتری در تاریخ 2 اسفند هزینه را پرداخت نماید اما خدمات را در تاریخ 27 بهمن دریافت کرده باشد.

• اصل تشخیص هزینه

اصل تشخیص هزینه نیز می گوید هزینه ها زمانی ثبت می شوند که سازمان کالا و محصولات را دریافت کرده باشد و نه صرفا زمانی که صورت حساب دریافت شود.

• اصل تطبیق

اصل تطبیق می گوید تمام درآمدهای دریافت شده باید برابر با هزینه های پرداخت شده باشد؛ یعنی اگر سازمان محصولی را ارائه می دهد، مطابق با هزینه کلی صرف شده برای آن قیمت گذاری کند.

• اصل هزینه

اصل هزینه می گوید زمانی که کالایی خریداری شده، قیمت آن ثبت و غیرقابل تغییر است، حتی اگر به مرور زمان به ارزش آن اضافه و یا کم شده باشد. این اصل جزو اصول حسابداری بهای تمام شده است.

• اصل عینیت

اصل عینیت بر هزینه های قابل مستند تکیه می کند و هزینه های تخمینی و پیش بینی شده مورد تایید آن نیستند.

مزایای حسابداری مالی چیست؟

از جمله مزایای حسابداری مالی می توان به دسترسی به سوابق مالی سازمان، امکان مقایسه نتایج مالی شرکت ها، امکان تصمیم گیری بهتر و پیش بینی آینده نزدیک مالی شرکت و کمک در تسهیل امور مالیاتی اشاره کرد.

دسترسی به سوابق مالی شرکت ها

حسابداری مالی با دسترسی کامل به سوابق مالی سازمان ها می تواند دسترسی به اطلاعات گذشته را ممکن نماید. این گزارش ها بایگانی می شوند و در صورتی که حسابدار متوجه تغییراتی در روند کار شود، می تواند به راحتی به آن ها دسترسی داشته و بررسی های لازم را انجام دهد. علاوه بر آن صورت های مالی ارائه شده در بازه های زمانی مختلف به سازمان ها کمک می کند تا راحت تر برای اخذ وام و تسهیلات اقدام کنند.   

مقایسه نتایج مالی شرکت ها

حسابداری مالی با استفاده از نرم افزارهای حسابداری نظیر محک و هلو، داده ها را جمع آوری و گزارش گیری را با جزئیات انجام می دهد، در نتیجه امکان مقایسه نتایج با استفاده از سوابق گزارش های مالی برای تصمیم گیری ها و سرمایه گذاری در بازه های مختلف فراهم است و افرادی که در سازمان سرمایه گذاری کرده اند، می توانند میزان رشد و یا افت سهام خود را بررسی کنند.

پیش بینی امور مالی آینده نزدیک شرکت ها

از دیگر ویژگی ها و مزایای حسابداری مالی برای شرکت ها، پیش بینی امور مالی آینده نزدیک سازمان است؛ گزارش های دقیق مالی یک سازمان که به صورت روزانه، هفتگی و ماهانه به مدیران ارائه می شود، برای طرح ریزی استفاده از سرمایه در بخش های مختلف کمک می کند. مدیران می توانند در مورد افزایش یا کاهش بودجه برای بخش های مختلف تصمیم بهتری بگیرند و یا از هزینه های صرف شده در بخش های مختلف سازمان مطلع شوند.

اطلاع از موارد مشکوک مالی در شرکت ها

حسابداری مالی با تمرکز دقیق بر جزئیات گزارش های مالی با استفاده از نرم افزارهای مختلف، به حسابداران کمک می کند تا از کوچک ترین عدم تطابق و موارد مشکوک مطلع شوند. این گزارش ها که با استفاده از ابزارهای هوش مصنوعی در حسابداری تهیه می شوند به افراد کمک می کنند تا با کمترین خطا، کلاهبرداری های احتمالی را شناسایی و از بروز خسارات جدی، جلوگیری کنند.

کمک در تسهیل امور مالیاتی شرکت ها

گزارش های مالی که حسابداری مالی در اختیار مقامات مالیاتی قرار می دهد، به آن ها کمک می کند تا راحت تر بدهی های مالیاتی سازمان را شناسایی و تسویه کنند.

گزارش های مالی چطور به سودآوری شرکت کمک می کنند؟

درک حاشیه سود ناخالص شرکت، می توانید نقاط قوت و ضعف عملکرد سازمان را شناسایی کنید. درک حاشیه سود عملیاتی با استفاده از صورت های مالی متوجه می شوید تا چه اندازه تصمیم های مالی شما کارآمد بوده اند و چه پیشرفت هایی داشتید.

صورت های مالی به شما کمک می کند تا بر هزینه ها نظارت داشته باشید و آن ها را مدیریت کنید و همین طور هزینه دقیق تری برای خدمات شرکت در نظر بگیرید تا در نهایت موجب سودآوری شود.

محدودیت های حسابداری مالی چیست؟

با تمام مزیت هایی که حسابداری مالی به همراه دارد، چند مورد محدود کننده نیز در این روش حسابداری دیده می شود که شامل عدم توجه به تغییرات قیمت در طول دوره های مختلف می شود. علاوه بر آن شخصی که مسئولیت ثبت گزارش های مالی را بر عهده دارد می تواند تاثیر به سزایی در صورت های مالی داشته باشد؛ به این صورت که با توجه به قضاوت های شخصی خود، از روش های خاصی برای تعیین میزان استهلاک و ارزش گذاری بر روی محصولات استفاده می کند که می تواند تاثیر مثبت یا منفی بر روی صورت مالی داشته باشد.

به همین منظور حسابدارها برای ارائه اطلاعات دقیق به شرکا و سهام داران خارجی شرکت، ملزم به ارائه یادداشت های همراه با صورت های مالی هستند تا آن یادداشت ها اطلاعات لازم در مورد روش حسابداری مالی را در اختیار افراد سهام دار قرار دهد.

از دیگر محدودیت های حسابداری مالی می توان به ثبت معاملات نقدی اشاره کرد. در این روش حسابداری، حسابدار تنها به ثبت تراکنش های مالی می پردازد و در صورتی که شرکت معاملات خود را به صورت غیر نقدی و غیر مالی انجام دهد، هیچ تراکنشی در سیستم های حسابدار ثبت نخواهد شد و می تواند اثر منفی بر گزارش های ارائه شده به افراد سهام دار خارج از شرکت داشته باشد.

تاثیر استفاده از نرم افزارهای حسابداری بر گزارش های مالی شرکت ها در حسابداری مالی

نرم افزارهای حسابداری در حسابدار مالی به شما کمک می کنند تا گزارش های جامع و کاملی به مدیران خود ارائه دهید. این نرم افزارها با ارائه بخش های مختلفی نظیر ثبت خودکار معاملات، مدیریت حقوق کارکنان و دستمزدها، بخش انبارداری، قابلیت اتصال به سامانه مودیان و… با رابط کاربری آسان، سرعت عمل و دقت شما را در ثبت گزارش های دقیق تر و حرفه ای تر بالا می برند.

این نرم افزارها با پشتیبانی رایگان و حرفه ای در بازه ی زمانی مشخص، تمام مواردی را که یک حسابدار مالی به آن نیاز دارد آموزش و راهنمایی می کنند تا در طول کار، به سوالات کاربران از طریق تیکت و تماس تلفنی پاسخ داده شود. در نتیجه اگر مشکلی در روند ثبت و دریافت گزارش ها داشته باشید، به راحتی قابل حل شدن است.

این نرم افزارها امکان دسترسی به سوابق مالی شرکت ها را آسان تر می کنند و حسابدار در زمان کمتری به گزارش های بازه های زمانی قبل تر دسترسی پیدا می کند که این موضوع به بالاتر رفتن سرعت عمل او کمک شایانی می کند.

قابلیت یکپارچه سازی این نرم افزارها با سایر نرم افزارها کمک می کند تا حسابدار با سایر بخش های شرکت تعامل داشته باشد و صورت های مالی را با توجه به تغییرات لحظه ای ثبت نماید.

پردازش خودکار تراکنش های بانکی یا امکان اتصال به دستگاه های فروشگاهی کمک می کند تا حسابدار به سرعت تراکنش های انجام شده را به ثبت برساند و گزارش دقیق تری را در اختیار مدیر شرکت قرار دهد.

تفاوت حسابداری مالی با سایر شاخه های حسابداری

حسابداری مالی نوعی از حسابداری است که به طور اختصاصی بر فعالیت های مالی شرکت تمرکز می کند و گزارش های مالی را ارائه می دهد. تهیه و تنظیم گزارش های مالی اصلی ترین وظیفه حسابداری مالی است. البته کاربرد این گزارش ها برای اشخاص مختلف نیز از دیگر تفاوت های حسابداری مالی با سایر شاخه های حسابداری است.

تفاوت حسابداری مالی با حسابداری مدیریت

حسابداری مدیریت، گزارش های مالی را به صورت شفاف تر به مدیران شرکت ها ارائه می کند. اما حسابداری مالی گزارش ها را به صورت ترازنامه و صورت سود و زیان و همراه با یادداشت های حسابداری به ذی نفعان و شرکای تجاری سازمان ارائه می دهد. در نتیجه حسابداری مالی تمرکز بر صورت های مالی اشخاص برونی سازمان دارد و حسابداری مدیریت به بهبود تصمیم گیری مدیران داخلی کمک می کند.

تفاوت حسابداری مالی با حسابداری صنعتی

حسابداری صنعتی به فعالیت های درونی یک سازمان می پردازد و اثرات آن را بر بخش های مختلف درونی سازمان بررسی می کند. گزارش های تهیه شده در حسابداری صنعتی بر تصمیم گیری در بخش های داخلی سازمان اثر می گذارد اما همان طور که گفتیم، حسابداری مالی گزارش های مختلف را برای ذی نفعان و اداره هایی نظیر اداره مالیات و تسهیلات اخذ وام فراهم می کند.

هر چند وقت یک بار باید حسابداری مالی را انجام دهیم؟

همان طور که تا الان متوجه شدیم، حسابداری مالی با ارائه گزارش های مالی به صورت ترازنامه و صورت سود و زیان، به ارائه تصویر دقیقی از روند مالی شرکت ها می پردازد. علاوه بر آن حسابداری مالی به مدیران کمک می کند تا درست به موقع، تصمیم های استراتژیک بگیرند تا باعث سود شرکت شود.

در نتیجه این گزارش ها باید به صورت منظم روزانه، ماهانه و یا حداقل سالانه ارائه شوند تا چشم انداز روشنی نسبت به آینده مالی شرکت ارائه دهند. این گزارش ها به ارزیابی عملکرد مالی شرکت کمک می کند و حسابدار موظف است با بررسی منظم آن ها از صحت اطلاعات ارائه شده اطمینان حاصل کند. کوچک ترین خطایی می تواند برنامه ریزی مالی آینده شرکت را دچار بحران نماید!

بازار کار حسابداری مالی چگونه است؟

به طور کلی شغل حسابداری و انواع شاخه های آن از جمله حسابداری مالی از جمله شغل هایی هستند که در تمام شرکت ها و سازمان استخدام می شوند؛ اگر به خوبی با مباحث و اصول حسابداری مالی آشنا باشید یا تجربه کارآموزی حسابداری مالی را داشته باشید، آینده شغلی بسیار خوبی در انتظار شما خواهد بود.

اغلب شرکت ها با استخدام کارآموز حسابداری به افراد فرصت تجربه موقعیت شغلی حسابداری را می دهند تا در محیط بتوانند با نرم افزارهای مختلف حسابداری کار کنند و علاوه بر تجربه کار با نرم افزارها، تجربه حل مسئله و چالش های مخلتف را نیز داشته باشند. در این شرکت ها پس از گذراندن دوره کارآموزی، امکان استخدام رسمی برای شما فراهم می شود.